Visuele dysfuncties kunnen de leer- en leesprestaties van jonge mensen ernstig belemmeren. Daarnaast gaan visuele problemen vaak gepaard met klachten en stoornissen als:
concentratie-verlies
hoofdpijn
branderige ogen
slechte werkhouding
nekklachten
vermoeidheid
gedragsproblemen
slordig handschrift
onhandige motoriek
(over)gevoelig voor (zon)licht
matig afstanden kunnen inschatten
Fixatiedisparatie een verborgen visueel probleem
Liefst 80% van de informatie die men dagelijks verwerkt is visueel. Als basisvoorwaarde dient een kind dus visueel fit te zijn om goed te kunnen presteren. Naast scherp zicht moeten de ogen ook correct samenwerken. Bij een onjuiste oogsamenwerking correspondeert het beeld van het rechteroog niet goed met het beeld van het linkeroog. Dit fenomeen heet in de oogzorg fixatie disparatie (FD). Kinderen met FD kunnen door een FD oogspecialist uitstekend hulp aangeboden krijgen voor het zorgen van de juiste oogbalans.
Senso-motorische integratie en FD
De reden dat FD minder snel herkend wordt komt omdat het kind wel scherp zicht heeft maar met name in het perifere gezichtsveld een vervormd beeld waarneemt. Hierdoor is het functionele gezichtsveld smal. Zie afbeelding plaatje links.
Doordat de corresponderende netvliescellen niet goed met elkaar matchen kunnen teksten ook bewegen (dansende letters). Zie afbeelding plaatje rechts.
Pola test zonder FD
FD test met FD
Mensen met een FD oogafwijking verwerken de visuele informatie niet correct. Hierdoor hebben zij vaak (naast genoemde leerproblemen) een slechte oog-handcoördinatie, een matige ruimtelijke oriëntatie (door een matige stereopsis), vaak een slordig handschrift maar ook lichamelijke klachten zoals vermoeidheidsverschijnselen, hoofdpijn, nekklachten, angst (schrikeffect), branderige ogen, (over)gevoelig voor (zon)licht, etcetera.
Bij mensen met sensorische integratiestoornissen waar tevens FD is geconstateerd kan veel gezondheidswinst behaald worden door de FD te minimaliseren. Hierdoor wordt de visuele waarneming verbeterd, hetgeen leidt tot een positieve reactie van het lichaam.
Binoculair enkelzien
Het gebied waarbinnen nog juist met twee ogen een enkelbeeld gemaakt kan worden heet het Panum gebied. Onderstaande afbeeldingen illustreren een onjuiste oogbalans (FD) en een correcte oogbalans. Er is bij FD wel sprake van scherp zicht in het centrum maar perifeer is geen visuele interpretatie mogelijk. Hierdoor ervaart de patiënt een smal functioneel gezichtsveld en een matig gevoel van ruimtelijke oriëntatie.
Normaal binoculair enkelzien (Schematisch voorbeeld breed kijkgebied)
Het totale beeld van het rechter- en het linkeroog (het rode gebied) vallen bij goed binoculair zicht exact op elkaar.
Resultaat: optimaal "breed" beeld.
Zicht bij Fixatiedisparatie (FD) - (Schematisch voorbeeld smal kijkgebied)
Bij Fixatiedisparatie is er sprake van een iets afwijkend binoculair zicht. Er is wel sprake van een bepaalde mate van diepte zien en normaal scherp zicht, maar het kost het lichaam heel veel onnodige energie om het beeld comfortabel waar te nemen. Omdat in het centrum de beelden niet juist op elkaar liggen gaat het beeld bewegen en heeft men een onrustig en beperkt zijdelings zicht.
Hoe herken ik de aanwezigheid van FD?
Om onder meer de aanwezigheid van mogelijke visuele disfuncties zoals FD te kunnen signaleren verwijs ik u naar de bijgevoegde informatiebrochure. Tevens treft u een checklist visuele problemen aan. De checklist is bedoeld voor mensen zowel jong als oud.
Hoe bieden wij hulp?
Het probleem wordt door middel van het corrigeren van de oogbalans hersteld. We gebruiken meerdere tests om een goede grip op de oorzaak van het probleem te krijgen. We gaan dan afwegen hoe we beste verder gaan. Het kunt door middel van een optische hulpmiddel en/of visuele therapie.
In Nederland hoort men vaak van de MKH("Mess- und Korrektionsmethodiek nach H.J. Haase") prisma test. Er is geen enkele test om prisma voor te schrijven. Bij Liebenberg wordt er meerdere tests gedaan waarvan MKH maar een is. Denk aan bv, meerdere pola tests, MKH, Mallet, Shober, Saladin, FD curve metingen, oog tracker, Hess, etc. Elke test heeft een unieke situatie en geeft een stukje van de puzzel.
Het autonome zenuwstelsel, het accommodatie systeem, het evenwicht systeem en de relatie tussen de systemen moeten ook meegenomen worden in de afweging van het voorschrijven van hulpmiddelen en/of visuele therapie. Neurologische pathologie moet natuurlijk ook worden uitgesloten.
Wij bieden diverse visuele trainingen aan en gebruiken de allernieuwste technieken en apparaten zoals de Oog Tracker, Senaptec Sensory Station, Vivid Virtual Reality, Photon Wave Syntonics etc.
Multidisciplinaire samenwerking
Veel professionals uit de (para)-medische wereld zoals de ergo- en de (kinder)fysiotherapie werken reeds succesvol nauw met elkaar samen om mensen met visuele problemen zoals FD hulp te bieden. Hierbij heeft de (para)-medicus een signalerings-, begeleidings- en screeningsfunctie. Zonodig wordt de patiënt doorverwezen. De FD oogspecialist optimaliseert de oogbalans. Primair vindt er standaard een gezondheidsonderzoek van het visuele systeem plaats. Als er (mogelijk) sprake is van een pathologisch probleem wordt de patiënt eerst doorverwezen naar de huis- of oogarts.
Wij zijn aangesloten bij het Platform en Adviesorgaan Functionele Oogzorg Nederland (FON). Op dit platform werken professionals uit het onderwijsveld en de (para)–medische wereld samen met opticiens en optometristen met als doel het publiek te informeren en te adviseren over visuele disfuncties en de (mogelijke) gevolgen daarvan.